Samen met kweldereigenaren de natuurkwaliteit verbeteren
In de Groninger kweldergebieden is de Vereniging van Oevereigenaren en Gebruikers (VOG) betrokken bij het verbeteren van de natuurkwaliteit. Klaas Pieter Zuideveld, voorzitter van deze vereniging, maakt daarom onderdeel uit van het Beheerderscollectief Waddenzee. Hij licht toe welke rol de VOG precies speelt.
Biodiversiteit in kweldergebieden
De Vereniging van Oevereigenaren en Gebruikers (VOG) vertegenwoordigt zo’n tachtig particuliere eigenaren en pachters van de Groninger kwelders. Kwelders zijn zeldzame natuurgebieden met een unieke flora en fauna en aangewezen als Natura2000-gebied. Om ze in stand te houden werkt de VOG nauw samen met natuurorganisaties, Rijkswaterstaat en waterschappen, met subsidie van de provincie Groningen.
Zuideveld vertelt hoe deze samenwerking is ontstaan: “Zo’n tien tot vijftien jaar geleden waren veel kwelders verruigd en op veel kwelders werd niet beweid. Er was daardoor veel zeekweek, wat niet interessant is voor broedvogels en ten koste gaat van andere plantensoorten. Zo nam de biodiversiteit in de kweldergebieden af.”
Samenwerken aan kwelderherstelproject
De VOG, Natuurmonumenten en Het Groninger Landschap sloegen de handen ineen om het tij te keren voor de kwelders. Tussen 2010 en 2013 werkten zij samen aan een kwelderherstelproject, gefinancierd door het Waddenfonds.
Deze bijzondere samenwerking wierp al gauw zijn vruchten af, vertelt Zuideveld. “Samen hebben we de kwelders veeveilig gemaakt, vluchtroutes voor hoog water aangelegd en dammen verhoogd, zodat er weer beweid kan worden. De begrazing leidt tot het verbeteren van het biotoop voor broedvogels. Het aantal kwelders dat sindsdien beweid wordt, is meer dan verdubbeld, van circa 40% naar 80%. Inmiddels is de verruiging duidelijk verminderd. Er zijn een paar eigenaren die niet meedoen, maar dat zorgt juist weer voor variatie. De meer verruigde kwelderdelen vormen een aantrekkelijke biotoop voor bijvoorbeeld de velduil en blauwe kiekendief.”
Afspraken over beheer van kwelders
Na afloop van het kwelderherstelproject hebben de partijen hun samenwerking voortgezet. In 2013 tekenden zij het kwelderconvenant Groningen, samen met de provincie Groningen, Waterschap Noorderzijlvest, Waterschap Hunze en Aa’s en Rijkswaterstaat Noord-Nederland. Hierin zijn afspraken gemaakt over hoe deze partijen bijdragen aan het beheer van de kwelders.
Zuideveld: “Het kwelderherstelproject heeft de basis voor samenwerking gelegd en gezorgd voor onderling vertrouwen. Nu werken we nog steeds samen en krijgen we een kleine subsidie van de provincie Groningen voor het beheer van de kwelders. Uiteraard hebben we op sommige vlakken verschillende belangen, omdat wij als eigenaren primair een economisch belang hebben. We hebben een bedrijf te runnen, waardoor het beweiden van de kwelders wel rendabel moet blijven. Als dit economische belang samen kan gaan met het natuurbelang, dan is het natuurlijk win-win.”
Zuideveld hoopt de samenwerking met andere beheerders nog lang voort te zetten. “De broedvogelstanden in de kweldergebieden kunnen nog veel meer verbeterd worden. Dit kunnen we alleen samen bereiken. Ik zie bijvoorbeeld graag een gezamenlijke aanpak in predatiebeheer. Het voordeel aan het Beheerderscollectief Waddenzee is dat de verschillende beheerders elkaar nu kennen en weten te vinden. Ik hoop dat we samen echt nog meer inhoudelijke stappen gaan zetten.”
