It Fryske Gea over de winst van samenwerken voor de Waddenzee
Henk de Vries is al 23 jaar werkzaam voor natuurbeschermingsorganisatie It Fryske Gea, sinds 2012 als directeur. De Vries vertegenwoordigt It Fryske Gea in het Beheerderscollectief Waddenzee. Wat levert deze samenwerking volgens hem op?
It Fryske Gea in het Waddengebied
It Fryske Gea is inmiddels 91 jaar actief in het beschermen, behouden en ontwikkelen van natuur, landschap en cultureel erfgoed in de provincie Fryslân. De vereniging met meer dan 35.000 leden beheert meer dan zestig verschillende natuurgebieden met een totale oppervlakte van 20.000 hectare.
In het Waddengebied is It Fryske Gea een grote speler in het beheer van buitendijkse gronden aan de vastelandskust. En andersom beslaan alle buitendijkse gronden aan het Wad ruim een kwart van het totale areaal van It Fryske Gea. Kwelders, slikplaten en zomerpolders van Zwarte Haan tot Holwerd, boven Peasens-Moddergat en bij Westhoek. Daarnaast is It Fryske Gea actief op de Oostpunt van Ameland, waar ‘It Gea’ eigenaar is van duinen, kwelders, een zandplaat en een stuk nat Wad, oftewel een systeem van geulen en platen. De Vries: “Daar staan officieel grenzen omheen, maar die vind je natuurlijk nergens terug, niet in het veld en niet in het water. Het is integraal onderdeel van het Waddengebied.
Henk de Vries: “Door de samenwerking met het Beheerderscollectief hebben we eigenlijk het hele Waddengebied erbij gekregen. Niet in de vorm van eigendom, maar doordat we nu nog meer gezamenlijk de verantwoordelijkheid dragen voor het gehele ecosysteem.”
Krachten bundelen voor natuurkwaliteit
It Fryske Gea zet zich samen met andere organisaties al jaren in voor het verbeteren van de natuurkwaliteit in het Waddengebied. In 2005 besloten zeven natuurorganisaties hun krachten te bundelen in de Coalitie Wadden Natuurlijk (CWN). Naast It Fryske Gea zijn dit Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten, de Waddenvereniging, het Groninger Landschap, de Vogelbescherming en Stichting Wad.
De Vries licht toe waarom: “We ergerden ons enorm aan de staat van het Wad, ons grootste en meest natuurlijke natuurgebied. Het werd als een soort gemeenschappelijk te gebruiken gebied beschouwd, waar zo’n beetje alle kwaliteit uit was. Onze grote wens was om vanuit natuurbescherming, los van onze eigen organisatie, meer grip te krijgen en meer te sturen op de kwaliteit die het Wad volgens ons weer moet hebben.”
Waddengebied goed behandelen
Een deel van de organisaties die CWN vormen, maken inmiddels deel uit van het Beheerderscollectief Waddenzee, opgericht door de Beheerautoriteit. De Vries: “Over de komst van de Beheerautoriteit Waddenzee is lang gepraat en daar vond iedereen ook wat van, maar uiteindelijk ben ik heel blij dat het er is. Ook in de vorm waarin het er nu is. Dit was wat wij als beheerders graag wilden: met z’n allen in gesprek over hoe we de kwaliteit van de Waddenzee als natuurgebied omhoog krijgen.”
Hoe gaan we het gebied nu goed behandelen? Dat is de vraag die volgens De Vries centraal staat: “Door bezig te zijn met het Integraal Beheerplan bepalen we samen wat de juiste dingen zijn die je graag wilt doen. We zijn nu rechtstreeks betrokken bij het maken van keuzes hierover. De Beheerautoriteit houdt de cohesie in stand en zorgt dat we met elkaar in gesprek blijven. Ik merk dat er focus, ondersteuning en discussie is. Hiermee komen we uiteindelijk tot het beste beheer voor dit mooie natuurgebied.”
Beheren als waren we één beheerder
Een belangrijk doel van de Beheerautoriteit is dat de beheerders van de Waddenzee gaan handelen als waren zij één beheerder. De Vries legt uit wat dit voor hem betekent: “Het doel is niet om één beheerder te worden, want iedereen heeft zijn eigen smoel en achterban, en dat koester je. Beheren als waren wij één beheerder betekent wat mij betreft dat het Waddengebied niet merkt wie het beheert. Of het nou Rijkswaterstaat, Natuurmonumenten of It Fryske Gea is die ergens iets doet, dat zou voor het gebied geen verschil moeten maken omdat iedereen de natuurkwaliteit voorop zet.”
Wat dit het Waddengebied oplevert? “De winst is dat je het hele ecosysteem beter kunt inrichten en beheren. Een ecosysteem hoort niet bij de grenzen van een deelgebied. Beheerders kunnen daarom niet zonder elkaar en keuzes over het Waddengebied als ecosysteem maak je dan ook met elkaar. ‘Commoning’ betekent letterlijk dat we gezamenlijk eigenaar zijn en ik voel me ook zeker mede-eigenaar van de Waddenzee. Als je dat voelt, dan voel je ook de verantwoordelijkheid en de plicht om je ervoor in te spannen. Om het belang van het hele gebied te dienen en niet alleen je eigen stukje.”
