Staatsbosbeheer over de winst van samenwerken voor de Waddenzee
Staatsbosbeheer is onderdeel van het Beheerderscollectief Waddenzee. Janneke Ottens (Directeur Kennis & Expertise) en Jesler Kiestra (Hoofd Staatsbosbeheer Fryslân) vertegenwoordigen deze organisatie. Wat levert de samenwerking tussen de verschillende beheerders van de Waddenzee volgens hen op en waar liggen de grootste uitdagingen?
Werken als waren wij één beheerder
Een belangrijk doel van de Beheerautoriteit is het versterken van de samenwerking tussen de verschillende beheerders van de Waddenzee. Zodat ze uiteindelijk gaan werken als waren zij één beheerder.
Jesler Kiestra beschrijft wat dit volgens haar betekent: “Los van je eigen rol als beheerder of eigenaar, maar wel vanuit de specifieke kerncompetenties van een organisatie, help je mee aan het verbeteren van de natuurkwaliteit van de Waddenzee. Dat kan de ene keer zijn door daadwerkelijk dingen uit te voeren, terwijl het een andere keer is door mee te denken of een kritisch tegengeluid te laten horen. Vanuit Staatsbosbeheer kunnen we bijvoorbeeld praktijkgericht onderzoek mogelijk maken, hebben we heel veel kennis van de terreinen en weten we een grote groep mensen te bereiken. Het zou mooi zijn als we deze kerncompetenties nog meer kunnen inzetten voor de gehele Waddenzee.”
De versterkte samenwerking tussen de beheerders levert nu al veel op, ziet Janneke Ottens. “Via het Beheerderscollectief Waddenzee houden we elkaar op de hoogte over de projecten die er lopen of op de planning staan. We denken bovendien met elkaar mee over de aanvliegroute die het meeste bijdraagt aan de natuurkwaliteit en over het aansluiten bij andere projecten. Op die manier liften we allemaal mee met de inzichten die door de verschillende organisaties zijn opgedaan.”
Samenhang in beheer versterken
Samenwerken biedt bovendien kans om de samenhang tussen verschillende onderdelen in het beheer van de Waddenzee te versterken. Volgens Kiestra van groot belang, bijvoorbeeld omdat harde grenzen trekken tussen bepaalde gebieden soms meer kwaad dan goed doet: “Het is bijvoorbeeld belangrijk om de directe relatie tussen binnen- en buitendijks te zien. Binnendijks hebben we een aantal natte parels dat fungeert als hoogwatervluchtplaats, terwijl het verder vooral landbouwgebied is. Als het hard stormt, koud en guur is, dan komen veel vogels over de dijk heen en zoeken ze een plek om binnendijks te foerageren. Ik zou het daarom belangrijk vinden dat we in het Integraal Beheerplan voor de Waddenzee zo nodig ook die verbinding leggen met de vaste wal, want het een kan niet zonder het ander.”
Focus op beheer van de Waddenzee
De focus die dankzij de nieuwe governance van het Waddengebied is aangebracht, draagt volgens Kiestra bij aan een goede samenwerking. “Met de partijen die deel uitmaken van het Beheerderscollectief praten we over beheer van de Waddenzee. We zitten aan tafel met de organisaties die dit beheer uitvoeren. We begrijpen elkaar beter en we erkennen elkaars rol en toegevoegde waarde binnen het beheer van de Waddenzee. Dit maakt dat het Beheerderscollectief wel echt iets is waar je bij wilt horen.”
Als voorbeeld van wat deze samenwerking concreet al heeft opgeleverd, noemt Kiestra de kombergingsgemeenschappen. “Deze leken eerst even tussen wal en schip te vallen. Maar doordat we ze in het Beheerderscollectief hebben besproken, is er heel snel een lijntje komen liggen tussen Staatsbosbeheer en het ministerie van LNV. De één heeft de mankracht, de ander de financiën, dus dat sluit mooi op elkaar aan. Zo hebben we de organisatie ook voor dit jaar kunnen vormgeven.”
Uitdagingen voor het Beheerderscollectief
Toch liggen er ook nog genoeg uitdagingen voor het Beheerderscollectief. Ottens: “De grootste uitdaging is dat we een enorme ambitie hebben: een rijke Waddenzee waarbij de natuurkwaliteit leidend is in alle processen en activiteiten. Om daar te komen is het belangrijk dat programma’s en ontwikkelingen integraal worden opgepakt en elkaar uiteindelijk versterken. We moeten duidelijkheid krijgen over wie wat doet en hoe we tot een beter beheer van de Waddenzee komen.
In het Beheerderscollectief Waddenzee hebben we nu een beperkte groep beheerders bij elkaar. Dat geeft een sterk gevoel van gezamenlijke verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd cirkelen er veel stakeholders omheen die we graag betrokken willen houden en niet uit willen sluiten. Dat vind ik wel een ingewikkelde balans.”
